ქრისტეს მონასტერი, ხშირად წოდებული როგორც "ტომარი", მდებარეობს აღმოსავლეთ საქართველოში, მცხეთა-მთიანეთის რეგიონის ბეთანიის მუნიციპალიტეტში. იგი წარმოადგენს ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და მნიშვნელოვან წმინდა ადგილს საქართველოს მართლმადიდებელ სამართლიანო ეკლესიისთვის. მონასტერი აგებულია V საუკუნეში და მის ისტორიაში მრავალი მნიშვნელოვანი მოვლენა განხილულია, რომელიც ქვეყნის ქრისტიანული მემკვიდრეობის ნაწილს წარმოადგენს.
მონასტერი დაფუძნებულია წმინდა შიო მღვიმელის მიერ, რომელიც იყო ერთ-ერთი ასურელი მწყემსი, ვინც საქართველოში ქრისტიანობა გაავრცელა. შიო მღვიმელის ორგანიზებული მცირე სამონასტრო კომპლექსი სწრაფად გახდა ქვეყნის სულიერი და კულტურული ცენტრი, რაც მნიშვნელოვნად განაპირობებდა საქართველოს ისტორიას. დღეს, მონასტრის არქიტექტურა ატარებს უამრავ უნიკალურ ელემენტს, რომელიც ასახავს საუკუნეების განმავლობაში განვითარებულ კულტურულ მრწამსს.
ქრისტეს მონასტერი აგებულია თეთრი ქანდაკებული ქვისგან და ფართოვდება სხვადასხვა შენობაში, რომელთაგანაც თითოეული მოიცავს საუკუნოვანი საფარველის რთულ დეტალებს. მონასტრის მთავარი ტაძარი აკრავს მდიდარ ფრესკებს, რომლებიც მეტყველებენ ქართული მართლმადიდებელი ეკლესიის მისტიკურ და სულიერ საველეებს. იგივე ტაძარში არის მხატვრების სახელგანთქმული ნაკრებები, რომელიც მრავალი თაობის ხელოვანის ნამუშევარს მოიცავს.
ტაძრის არქიტექტურა გაერთიანებულია ბუნებრივი გეოგრაფიული მდებარეობით, რომელიც ფლობს მთების ხეობაში, ერთგვაროვან და სახიორსულ სილამაზეს. მონასტრის გარშემო მოშენებულია ტყე და მდინარე, რაც ამ ადგილს სიჩუმეს და სიმშვიდეს ანიჭებს. აქ მოსული მომლოცველები და ვიზიტორები ხშირად განიცდიან სულიერ მიძღვნას და სამკურნალო მოჭიდებას.
ისტორიიდან ცნობილია, რომ ქრისტეს მონასტერი ხშირად მოქმედებდა ქართველი მეფეების და დიდგვაროვანთა მფარველობას ქვეშ, რომელიც თავის მხრივ უზრუნველყოფდა მის დაცვას და მუდმივ განვითარებას. XII საუკუნეში, მონასტერი განსაკუთრებით გამოირჩა ისეთი დროს, როდესაც დავით აღმაშენებელი ზრუნავდა მის აღორძინებასა და განმტკიცებაზე. მას შემდეგ, მონასტერი მუდამ ინარჩუნებდა რელიგიური მნიშვნელობას და სასწავლო ცენტრის ფუნქციას.
ქრისტეს მონასტერი ასევე წარმოადგენს მნიშვნელოვან ტურისტულ დატეხვას. მისი სილამაზე და სულიერი სინათლე მუდმივად იზიდავს ტურისტებს და მეცნიერებს მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან. თანამედროვე პერიოდში, იგი აღმოჩნდა მსოფლიო მემკვიდრეობის ჩამონათვალში, რაც კიდევ ერთხელ ადასტურებს მის ისტორიულ და კულტურულ მნიშვნელობას.
მონასტრის როლის მნიშვნელობიდან გამომდინარე, დღეს მისი შენარჩუნება და მოვლა არის ერთ-ერთი პრიორიტეტი საქართველოს ხელისუფლების და მართლმადიდებელი ეკლესიისთვის. წლების განმავლობაში მრავალი აღდგენითი სამუშაოები შესრულდა, რათა მონასტრის მარადიულობა დაცული იყოს მომავალ თაობებისთვის. დასათაურებული ზედამხედველობითა და სიყვარულით, ქრისტეს მონასტერი კვლავ რჩება ქართული სულიერი და კულტურული მემკვიდრეობის ნათელს.
